Wat is ADHD?
ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis. In het Nederlands noemt men dit wel ‘aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit’. De belangrijkste symptomen van ADHD zijn onoplettendheid (aandachtstekort), impulsiviteit en hyperactiviteit.
ADHD komt voor bij ongeveer 5% van de wereldbevolking en wordt vaker gediagnosticeerd bij mannen dan bij vrouwen. Ongeveer 2 tot 3 keer zoveel mannen krijgen de diagnose ADHD in vergelijking met vrouwen. Daarnaast komt ADHD voor bij zowel kinderen als volwassenen.
De symptomen van ADHD komen afzonderlijk of in combinatie voor in drie verschijningsvormen, die elk verschillende symptomen en gedragingen met zich meebrengen:
1. Hyperactieve/ impulsieve beeld
Deze variant richt zich op hyperactiviteit en impulsief gedrag. Personen hebben moeite met stilzitten, zijn voortdurend in beweging en handelen vaak zonder na te denken. Deze variant komt vaker voor bij mannen, en de symptomen worden meestal op jonge leeftijd opgemerkt vanwege de zichtbare gedragingen.
2. Onoplettende beeld
Bij het onoplettende beeld is geen sprake van hyperactiviteit en dit beeld wordt ook wel ADD genoemd. Mensen met deze variant hebben vooral moeite met concentratie, focus en aandacht. Ze raken snel afgeleid, verliezen vaak spullen en kunnen moeilijk taken afronden. Dit type wordt vaker bij vrouwen gediagnosticeerd, omdat de symptomen minder zichtbaar zijn en daardoor moeilijker te herkennen zijn dan de hyperactieve variant.
3. Gecombineerde beeld
Bij de gecombineerde variant komen zowel hyperactiviteit/ impulsiviteit als onoplettendheid voor. Mensen ervaren zowel concentratieproblemen als fysieke rusteloosheid. Dit type komt voor bij zowel mannen als vrouwen, maar de manier waarop de symptomen zich uiten, kan per persoon verschillen. Het gecombineerde beeld komt het meest voor.
Waarin verschilt ADHD bij mannen en vrouwen?
Hoewel de kernsymptomen van ADHD hetzelfde zijn, zoals aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit, uiten de symptomen zich vaak anders bij mannen en vrouwen.
Bij mannen worden de symptomen doorgaans duidelijker, vooral in de vorm van hyperactiviteit en impulsief gedrag. Dit maakt het makkelijker om ADHD bij jongens te herkennen, vaak al op jonge leeftijd. De hyperactieve symptomen, zoals constant bewegen en ongeduldig gedrag, worden meestal snel opgemerkt, wat vaak leidt tot een vroege diagnose.
Bij vrouwen kunnen de symptomen subtieler zijn. Vrouwen met ADHD vertonen vaak minder zichtbare hyperactiviteit. In plaats daarvan ervaren ze meer innerlijke rusteloosheid, moeite met concentreren en uitdagingen in het reguleren van emoties. Vrouwen kunnen ook last hebben van perfectionisme, moeite met plannen en tijdsbeheer, en het gevoel vaak ‘niet goed genoeg’ te zijn. Deze symptomen worden vaak over het hoofd gezien of verkeerd geïnterpreteerd, waardoor ADHD bij vrouwen pas later in het leven wordt gediagnosticeerd.
Waarom zien de symptomen van ADHD er anders uit bij mannen en vrouwen?
De verschillen in ADHD tussen mannen en vrouwen zijn deels te wijten aan biologische en hormonale factoren. Bij vrouwen kunnen de symptomen zich in verschillende levensfases anders manifesteren, vooral tijdens de puberteit en de menopauze, wanneer hormonale veranderingen invloed hebben op de symptomen van ADHD. Vrouwen ervaren vaak sterkere symptomen van ADHD in periodes van hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus of tijdens de overgang. Bovendien zijn vrouwen vaak beter in het ‘maskeren’ van hun symptomen, wat betekent dat ze hun ADHD in sociale situaties of op het werk kunnen verbergen. Dit wordt vaak als een copingmechanisme gebruikt, maar kan ook leiden tot verhoogde stress en uitputting.
Wat zijn de gevolgen van ADHD voor vrouwen?
Door de subtiele aard van de symptomen en het gebrek aan herkenning, kan ADHD bij vrouwen vaak leiden tot onderprestatie, gevoelens van falen en verhoogde stress. Vrouwen met ADHD hebben vaak moeite met het stellen van grenzen, het organiseren van hun leven, en het volhouden van langdurige doelen. Dit kan leiden tot gevoelens van frustratie en onzekerheid, wat de kwaliteit van hun leven kan beïnvloeden en tot uitputting en burn-out kan leiden.
